Karar Zamanı: Peşinat, Kredi ve Depozito
Ev almak ya da kirada oturmak arasında seçim yaparken ilk adım, başlangıçta cebinizden çıkacak parayı iyi hesaplamaktır. Aşağıdaki tablo, bu aşamada dikkate almanız gereken temel noktaları özetliyor.
| Konu | Öneri |
|---|---|
| Kredi Peşinatı | Çoğu banka evin değerinin en az %20’sini peşinat olarak ister. Bu miktarı önceden biriktirmeyi planlayın. |
| Kredi Notu | Krediye başvurmadan birkaç ay önce notunuzu kontrol edin. Düşükse yükseltmek için adımlar atın. |
| Tapu ve Masraflar | Alım sırasında tapu harcı, döner sermaye ve ekspertiz gibi ek masraflar için yaklaşık %4–5 bütçe ayırın. |
| Kira Depozitosu | Kiralık ev seçerseniz genellikle 1–2 aylık kira tutarı kadar depozito ödenir. Bu paranın geri dönüşü garanti değildir. |
| Taşınma Giderleri | Nakliye, boya ya da küçük tadilatlar için ayrıca bütçe ayırmanız gerekir. |
| Kredi Teklifleri | En az 3–4 bankadan teklif alın. Sadece faiz oranına değil, sigorta ve ek masraflara da dikkat edin. |
| Ekspertiz | Bankanın raporunda çıkan değer, ödediğiniz fiyattan düşük olabilir. Raporu dikkatle inceleyin. |
| Sigortalar | DASK ve konut sigortası gibi zorunlu ödemeler genellikle ilk yıl peşin alınır. |
| Emlakçı Ücreti | Satın alırken ya da kiralarken emlakçı komisyonunu önceden netleştirin. |
| Pazarlık Gücü | Peşinatınız yüksekse hem bankayla hem de ev sahibiyle pazarlık şansınız artar. |
| Devlet Destekleri | İlk evini alacaklar için sağlanan destekleri ve düşük faiz imkanlarını araştırın. |
Uzun Vadeli Kazanç: Yatırım ve Maliyet
Vereceğiniz karar, yıllar içinde mali durumunuzu doğrudan etkileyecektir. Aşağıdaki tablo, yatırımın uzun vadeli getirilerini ve giderlerini anlamanıza yardımcı olur.
| Faktör | Değerlendirme |
|---|---|
| Değer Artışı | Bölgenin gelişim projelerini ve potansiyelini inceleyin. |
| Alternatif Yatırım | Peşinatı farklı yatırım araçlarında değerlendirseydiniz kazancınız ne olurdu, hesaplayın. |
| Faiz Maliyeti | Uzun vadede ödeyeceğiniz faiz, ana parayı bile geçebilir. |
| Enflasyon | Gayrimenkul enflasyona karşı koruyucu olabilir, kira ise artışlarla sizi zorlayabilir. |
| Vergi Avantajı | Kredi faizlerini vergiden düşme imkanı olup olmadığını araştırın. |
| Bakım Giderleri | Aidat, emlak vergisi ve tadilat masraflarını hesaba katın. |
| Kira Artışları | Kiracı kalırsanız her yıl kira artışını göz önünde bulundurun. |
| Amortisman | Evin kira getirisiyle kendini kaç yılda amorti ettiğini hesaplayın. |
| Anapara Birikimi | Kredi taksitleri borcu azaltırken size de birikim sağlar. |
| Refinansman | Faizler düşerse krediyi yeniden yapılandırma şansı olabilir. |
| Likidite | Kira daha esnektir, evi satmak zaman alabilir. |
| Miras | Ev, çocuklarınıza bırakabileceğiniz kalıcı bir değerdir. |
| Kira Çarpanı | Satış fiyatını yıllık kiraya bölerek yatırımın mantıklı olup olmadığını test edin. |
Yaşam Tarzı ve Esneklik
Seçiminiz sadece para değil, yaşam tarzınızı da etkileyecektir. İşte dikkate almanız gereken bazı faktörler:
| Durum | Öneri |
|---|---|
| Kariyer | Sık taşınıyorsanız kirada kalmak daha pratiktir. |
| Dekorasyon | Kendi evinizde istediğiniz değişikliği yapabilirsiniz, kirada kısıtlıdır. |
| Güvenlik Hissi | Kendi evinizde uzun vadeli istikrar sağlarsınız. |
| Sorumluluk | Kiralık evde tamirat gibi yükümlülükler size ait değildir. |
| Aile Planları | Geniş bir ev, çocuk sahibi olmayı planlayanlar için avantajlıdır. |
| Beklenmedik Giderler | Kiralıkta sürpriz kira artışı olur, ev sahipliğinde tadilat masrafı çıkar. |
| Ev Sahibi ile İlişkiler | Kirada iletişim ve anlaşmazlık ihtimali vardır. |
| Mahalle | Ev satın almak o mahalleye uzun vadeli bağlılık getirir. |
| Komşuluk Kuralları | Ev sahibiyseniz apartman yönetiminde söz hakkınız olur. |
| Aidiyet | Kendi eviniz, size güçlü bir sahiplenme duygusu verir. |
Piyasa ve Strateji
Kişisel mali durumunuz kadar piyasanın koşulları da önemlidir. Doğru adımı atabilmek için şu noktalara dikkat edin:
| Konu | Strateji |
|---|---|
| Faiz Oranları | Düşüş trendinde krediyle almak daha avantajlı olabilir. |
| Arz ve Talep | Bölgedeki satılık ev sayısı pazarlık gücünüzü etkiler. |
| Kentsel Dönüşüm | Risklidir ama değer artışı sağlayabilir. |
| Emlak Vergisi | Her yıl ödeyeceğiniz vergiyi ve satarken doğabilecek ek vergileri hesaplayın. |
| Kira Getirisi | Farklı bölgelerde kira getirilerini karşılaştırın. |
| Ekonomik Göstergeler | Enflasyon, döviz ve işsizlik piyasayı etkiler. |
| Ulaşım | Yeni metro ya da yol projeleri evin değerini artırır. |
| DASK | Bina yaşı ve durumu sigorta primini değiştirir. |
| Enerji Verimliliği | İyi yalıtım uzun vadede fatura tasarrufu sağlar. |
| Fırsat Maliyeti | Piyasa zirvedeyken ev almak yerine birikimleri farklı değerlendirmek karlı olabilir. |
| Tapu Kontrolü | Haciz veya ipotek olup olmadığını mutlaka inceletin. |
| Belediye Planları | Okul, park gibi projeler değeri artırırken sanayi yatırımları düşürebilir. |